istiyor ve romandan uyarladığını söylüyor. Bu filmin gösterimi mahkeme kararıyla ertelendi. Süreç devam ediyor.
Mahkemenin bu film ile ilgili vereceği karar çok fazla yol gösterecektir. Mahsun Kırmızıgül'ün "Prestij Meselesi"de zaten olaya bağlı olarak gelişiyor. Bütün bunlar birbirlerine bağlı olaylar, gelecek bu nedenle çok farklı olabilir. Artık herkes bundan sonra projeler, gerçek hayat hikayeleri konusunda avukatlarla birlikte çalışmak, çok daha dikkatli olmak ve ailelerle çok daha yakın ilişki kurmak zorunda. Dava açabilecek herkesle önceden imza atarak anlaşmak zorunda, ki durum bunu gösteriyor.
İki mesele daha var aslında... Aile açısından bir prestij meselesi var... Bir: "Benim ailemi sen anlatamazsın ya da anlatma!" diyenler var. Bir de zaman içerisinde şu olabilir "Buradan kazanılacak paradan yani maddi olarak buradan bizde karşılığını görmek istiyoruz!" diyenler çıkabilir.
Hayatta olan sanatçılar için çekilen film var mı?
Mehmet Açar: Vardır mutlaka. Ama bizdeki örnek hayatın kaybeden insanlar üzerinden gitti. Mesela Ayla'ya baktığımızda Ayla'daki insanlar oradaki kahramanlar yaşıyorlardı. Gerçek hayat hikayelerine baktığımız zamanda yaşayan insanlar bizzat iş birliği yaptı.
Türkiye'deki biyografi filmlerini nasıl değerlendirirsiniz?
Mehmet Açar: Henüz çok iyi film harika çok iyi bir biyografi filmi görmedim.
AVUKAT SİNAN KESKİN: İÇTİHAT OLUŞTURABİLECEK MAHKEME KARARI HENÜZ YOK
Biyografi filmleri çekilirken neye dikkat ediliyor ya da edilmesi gerekiyor?
Avukat Sinan Keskin: Bu filmler bir yandan çok fazla izleyicinin ilgisini çekse de madalyonun diğer yanında yapımcı ile merhum sanatçının ailesi arasında hukuki ihtilaf meydana getirmektedir. Merhum ünlünün hayat hikayesi filmleştirilmeden önce ailesinden ya da mirasçılarından izin alınmaması "İki Gözüm Ahmet", "Müslüm", "Garip Bülbül Neşet Ertaş" vb. gibi neredeyse birçok biyografik filmlerde dava konusu olmuştur.
Bu hususta mahkeme kararlarında da henüz yerleşik bir içtihat oluşmadığı söylenebilir.
Ancak 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nu gereğince ülkenin siyasi ve içtimai hayatında rol oynayan kişilerin fotoğraflarının rıza alınması gerek duyulmaksızın haber amaçlı kullanılabilmesi mümkündür. Film çekildiği durumlarda ise yine ilgili kanun kapsamında telif hakkı ihlal edilmediği sürece, kamuya mal olmuş kişilerin hayatları ile ilgili sesli veya görüntülü video içerikleri üretmenin önünde hukuksal bir engel bulunmamaktadır.
Yazım veya yapım aşamasında tarafların davalık olmasının nedeni nedir?
Avukat Sinan Keskin: Telif hakkına riayet edilmekle birlikte, aynı zamanda biyografi filminin gerçek hayatla da uyuşması oldukça önemlidir. Merhum ünlünün gerçek hayatıyla ilgisi olmayan ya da ilgili bir durumu merhumun itibarını zedelemek maksadıyla kullanan, biyografinin bilgilendirme gayesini saptıran filmler haliyle kişilik hakkının ihlali sonucunu doğuracak ve mirasçılara dava hakkı tanıyacaktır.
Ayrıca bilindiği üzere sanatçının eserleri üzerindeki telif hakkı, ölüm sonrası mirasçılarına geçmektedir ve telif hakkının manevi niteliğinin yanı sıra mali niteliği de bulunmaktadır.
Bu nedenle bir sanatçının eserlerinin filmlerde kullanılması halinde, mirasçıların bundan kaynaklı telif kazancını isteme hakkı doğacaktır.
Aile ya da yapımcının itiraz hakkı var mıdır? Varsa neye ne kadar itiraz edebilir?
Avukat Sinan Keskin: Ölenin yakınları, hayatını kaybeden kişinin şeref ve haysiyetine ve/veya mahremiyetine dair hukuka aykırılıklar içeren eserler karşısında doğrudan kendi kişilik haklarına dayanarak hukuki koruma mekanizmalarını işletebilirler. Eğer hikayesini filmleştirdiğiniz merhum, tanınan ve fikri mülkiyete konu eserleri olan birisi ise; muhtemelen filminizde eserlerinden parçalar kullanmak isteyebilirsiniz. Bu sebeple yakınları ile olan temasınız çok daha önem arz eder. Dolayısıyla her durumda bu kişinin hayatına ilişkin detayları anlatma yetkisinin mirasçılardan alınması hukuki ihtilaflara yol açmamak adına faydalı olacaktır
Gönder